ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ

Christine Lagarde, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Luis de Guindos, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ

Φρανκφούρτη, 27 Ιουλίου 2023

Καλησπέρα, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε στη συνέντευξη Τύπου μας.

Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να μειώνεται αλλά αναμένεται πάλι να παραμείνει σε πολύ υψηλό επίπεδο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει εγκαίρως στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Το Διοικητικό Συμβούλιο επομένως αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης.

Η σημερινή αύξηση των επιτοκίων αντανακλά την αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Οι εξελίξεις που σημειώθηκαν μετά την τελευταία συνεδρίασή μας στηρίζουν την προσδοκία μας ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί περαιτέρω τους υπόλοιπους μήνες του έτους αλλά θα παραμείνει πάνω από τον στόχο για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Ενώ ορισμένοι δείκτες μέτρησης παρουσιάζουν ενδείξεις υποχώρησης, ο υποκείμενος πληθωρισμός παραμένει συνολικά υψηλός. Οι προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων μας εξακολουθούν να μεταδίδονται δυναμικά: οι συνθήκες χρηματοδότησης έχουν γίνει ξανά πιο αυστηρές και επιδρούν ολοένα περισσότερο ανασταλτικά στη ζήτηση, κάτι που αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο.

Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο διάστημα χρειαστεί προκειμένου να επιτευχθεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας του περιορισμού. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.

Αποφασίσαμε επίσης ότι ο τοκισμός των υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών θα διαμορφωθεί σε 0%. Αυτή η απόφαση θα διαφυλάξει την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής διατηρώντας αφενός τον τρέχοντα βαθμό ελέγχου στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής και διασφαλίζοντας αφετέρου ότι οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια μετακυλίονται πλήρως στις αγορές χρήματος. Ταυτόχρονα, θα βελτιώσει την αποδοτικότητα της νομισματικής πολιτικής μειώνοντας τους συνολικούς τόκους που χρειάζεται να καταβληθούν επί των υποχρεωτικών αποθεματικών για να εφαρμοστεί η ενδεδειγμένη κατεύθυνση.

Οι αποφάσεις που λάβαμε σήμερα παρουσιάζονται σε δελτίο Τύπου που είναι διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο μας. Οι λεπτομέρειες για την τροποποίηση του τοκισμού των ελάχιστων αποθεματικών παρέχονται σε ξεχωριστό δελτίο Τύπου που θα δημοσιευθεί στις 15:45 ώρα κεντρικής Ευρώπης.

Θα σας παρουσιάσω τώρα με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς περιμένουμε ότι θα εξελιχθεί η οικονομία και ο πληθωρισμός και στη συνέχεια θα εξηγήσω την αξιολόγησή μας όσον αφορά τις χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες.

Οικονομική δραστηριότητα

Οι βραχυπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές για τη ζώνη του ευρώ έχουν επιδεινωθεί, κυρίως λόγω της υποτονικότερης εγχώριας ζήτησης. Ο υψηλός πληθωρισμός και οι αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης περιορίζουν τις δαπάνες. Αυτό επιδρά δυσμενώς κυρίως στη μεταποιητική παραγωγή, η οποία συγκρατείται επίσης από την υποτονική εξωτερική ζήτηση. Οι επενδύσεις σε κατοικίες και οι επιχειρηματικές επενδύσεις παρουσιάζουν και αυτές ενδείξεις υποτονικότητας. Οι υπηρεσίες παραμένουν πιο ανθεκτικές, ιδίως σε επιμέρους τομείς έντασης επαφών όπως ο τουρισμός. Όμως, η δυναμική επιβραδύνεται στον τομέα των υπηρεσιών. Η οικονομία αναμένεται να παραμείνει υποτονική σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Με την πάροδο του χρόνου, η μείωση του πληθωρισμού, η αύξηση των εισοδημάτων και η βελτίωση των συνθηκών προσφοράς θα πρέπει να στηρίξουν την ανάκαμψη.

Η αγορά εργασίας εξακολουθεί να είναι εύρωστη. Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,5% τον Μάιο και δημιουργούνται πολλές νέες θέσεις εργασίας, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, οι δείκτες μελλοντικών εξελίξεων υποδηλώνουν ότι αυτή η τάση μπορεί να επιβραδυνθεί τους προσεχείς μήνες και μπορεί να γίνει αρνητική για τον τομέα της μεταποίησης.

Καθώς η ενεργειακή κρίση εξασθενεί, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να άρουν τα σχετικά μέτρα στήριξης εγκαίρως και με συντονισμένο τρόπο. Αυτό είναι σημαντικό για να αποφευχθεί η ώθηση προς τα πάνω των μεσοπρόθεσμων πληθωριστικών πιέσεων, εξέλιξη που διαφορετικά θα απαιτούσε μια πιο σθεναρή απάντηση από την πλευρά της νομισματικής πολιτικής. Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για την πρόσφατη δήλωση του Eurogroup σχετικά με την κατεύθυνση της δημοσιονομικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ, η οποία συνάδει με αυτήν την αξιολόγηση. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να είναι σχεδιασμένες για να κάνουν την οικονομία μας πιο παραγωγική και να μειώσουν σταδιακά το υψηλό δημόσιο χρέος. Οι πολιτικές για την ενίσχυση του παραγωγικού δυναμικού της ζώνης του ευρώ μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα, στηρίζοντας ταυτόχρονα τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία η οποία προωθείται επίσης από το πρόγραμμα Next Generation EU. Η μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός μειώθηκε περαιτέρω τον Ιούνιο και διαμορφώθηκε σε 5,5%, από 6,1% τον Μάιο. Οι τιμές της ενέργειας υποχώρησαν ξανά, κατά 5,6%, σε δωδεκάμηνη βάση. Ο πληθωρισμός των τιμών των ειδών διατροφής συνέχισε να επιβραδύνεται αλλά παρέμεινε υψηλός, σε 11,6%.

Ο πληθωρισμός εκτός των τιμών της ενέργειας και των ειδών διατροφής σημείωσε οριακή άνοδο σε 5,5% τον Ιούνιο, καθώς τα αγαθά και οι υπηρεσίες ακολούθησαν αποκλίνουσες τάσεις. Ο πληθωρισμός των αγαθών μειώθηκε περαιτέρω, σε 5,5%, από 5,8% τον Μάιο. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός των υπηρεσιών αυξήθηκε σε 5,4%, από 5,0% τον Μάιο, λόγω των εύρωστων δαπανών για διακοπές και ταξίδια και επίσης αντανακλώντας τις ανοδικές επιδράσεις της βάσης σύγκρισης.

Οι παράγοντες διαμόρφωσης του πληθωρισμού μεταβάλλονται. Οι εξωτερικές πηγές διαμόρφωσης του πληθωρισμού εξασθενούν. Αντιθέτως, οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές, μεταξύ άλλων από τους μισθούς που αυξάνονται και τα κέρδη που παραμένουν εύρωστα, αποτελούν ολοένα περισσότερο σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης του πληθωρισμού.

Ενώ ορισμένοι δείκτες μέτρησης κινούνται σε χαμηλότερο επίπεδο, ο υποκείμενος πληθωρισμός παραμένει υψηλός συνολικά, μεταξύ άλλων λόγω της επίμονης επίδρασης των προηγούμενων αυξήσεων των τιμών της ενέργειας στις τιμές σε όλη την οικονομία. Αν και οι περισσότεροι δείκτες μέτρησης των πιο μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό διαμορφώνονται επί του παρόντος γύρω στο 2%, ορισμένοι δείκτες παραμένουν αυξημένοι και απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση.

Αξιολόγηση κινδύνων

Οι προοπτικές για την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από υψηλή αβεβαιότητα. Οι καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη περιλαμβάνουν τον αδικαιολόγητο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και την αύξηση των ευρύτερων γεωπολιτικών εντάσεων, παράγοντες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κατακερματισμό του παγκόσμιου εμπορίου και επομένως να επηρεάσουν δυσμενώς την οικονομία της ζώνης του ευρώ. Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι βραδύτερη εάν οι επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής ασκηθούν πιο δυναμικά ό,τι αναμένεται ή αν η παγκόσμια οικονομία γίνει υποτονική επιδρώντας επομένως αρνητικά στη ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ. Αντιθέτως, η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη από ό,τι αναμένεται αν η εύρωστη αγορά εργασίας, η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων και η υποχώρηση της αβεβαιότητας σημαίνουν ότι οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις θα αποκτήσουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη και θα δαπανούν περισσότερα.

Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό περιλαμβάνουν δυνητικές νέες ανοδικές πιέσεις στο κόστος της ενέργειας και των ειδών διατροφής, που συνδέονται επίσης με τη μονομερή αποχώρηση της Ρωσίας από την πρωτοβουλία για τα σιτηρά στον Εύξεινο Πόντο. Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες, λόγω της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης, μπορεί να ωθήσουν τις τιμές προς τα πάνω περισσότερο από ό,τι αναμενόταν. Μια διαρκής αύξηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό πάνω από τον στόχο μας ή οι υψηλότερες από ό,τι αναμένεται αυξήσεις των μισθών ή των περιθωρίων κέρδους θα μπορούσαν επίσης να ωθήσουν τον πληθωρισμό σε υψηλότερο επίπεδο, μεταξύ άλλων σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Αντιθέτως, η υποτονικότερη ζήτηση, για παράδειγμα λόγω μιας εντονότερης μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, θα συνεπαγόταν χαμηλότερες πιέσεις στις τιμές, ιδίως σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Επιπλέον, ο πληθωρισμός θα αποκλιμακωνόταν ταχύτερα αν η μείωση των τιμών της ενέργειας και οι χαμηλότερες αυξήσεις των τιμών των ειδών διατροφής μετακυλίονταν στις τιμές άλλων αγαθών και υπηρεσιών ταχύτερα από ό,τι αναμένεται επί του παρόντος

Χρηματοπιστωτικές και νομισματικές συνθήκες

Η άσκηση πιο περιοριστικής νομισματικής πολιτικής εξακολουθεί να μεταδίδεται έντονα στις ευρύτερες συνθήκες χρηματοδότησης. Τα επιτόκια που δεν ενέχουν κίνδυνο σε βραχυμεσοπρόθεσμες λήξεις αυξήθηκαν μετά την τελευταία συνεδρίασή μας και η άντληση χρηματοδότησης έχει γίνει πιο δαπανηρή για τις τράπεζες, εν μέρει λόγω της συνεχιζόμενης σταδιακής λήξης των στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ) της ΕΚΤ. Η αποπληρωμή μεγάλου μέρους των ΣΠΠΜΑ τον Ιούνιο έγινε ομαλά, καθώς οι τράπεζες ήταν καλά προετοιμασμένες. Τα μέσα επιτόκια χορηγήσεων για επιχειρηματικά και ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια αυξήθηκαν ξανά τον Μάιο, σε 4,6% και 3,6% αντίστοιχα.

Τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού και οι συναφείς περικοπές των σχεδίων δαπανών οδήγησαν σε περαιτέρω απότομη πτώση της ζήτησης πιστώσεων το β΄ τρίμηνο, όπως αναφέρει η πιο πρόσφατη έρευνά μας για τις τραπεζικές χορηγήσεις. Επιπλέον, τα πιστοδοτικά κριτήρια για δάνεια προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά έγιναν ακόμη πιο αυστηρά, καθώς οι τράπεζες ανησυχούν περισσότερο για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πελάτες τους και δείχνουν μικρότερη προθυμία να αναλάβουν αυτούς τους κινδύνους Οι αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης καθιστούν επίσης τις κατοικίες λιγότερο προσιτές και λιγότερο ελκυστικές ως επένδυση, η δε ζήτηση για ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια μειώθηκε το πέμπτο τρίμηνο στη σειρά.

Σε αυτό το περιβάλλον, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων συνέχισε να μειώνεται τον Ιούνιο και διαμορφώθηκε σε 3,0% για τις επιχειρήσεις και 1,7% για τα νοικοκυριά, καθώς οι ανηγμένοι σε ετήσια βάση ρυθμοί μεταβολής διαμορφώθηκαν σε 0,0% και -0,2% το β΄ τρίμηνο αντίστοιχα. Εν μέσω εξασθένησης των χορηγήσεων και μείωσης του μεγέθους του ισολογισμού του Ευρωσυστήματος, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια μειώθηκε σε 0,6% τον Ιούνιο, καθώς ο ανηγμένος σε ετήσια βάση ρυθμός μεταβολής διαμορφώθηκε σε -1,1% το β΄ τρίμηνο.

Συμπεράσματα

Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να μειώνεται αλλά αναμένεται πάλι να παραμείνει σε πολύ υψηλό επίπεδο για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Το Διοικητικό Συμβούλιο επομένως αποφάσισε σήμερα να αυξήσει τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ κατά 25 μονάδες βάσης.

Οι μελλοντικές αποφάσεις μας θα διασφαλίσουν ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα διαμορφωθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο διάστημα χρειαστεί προκειμένου να επιτευχθεί η έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας του 2%. Θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα στοιχεία για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου και της κατάλληλης διάρκειας του περιορισμού. Συγκεκριμένα, οι αποφάσεις μας για τα επιτόκια θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στην αξιολόγησή μας για τις προοπτικές του πληθωρισμού υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοοικονομικών στοιχείων, για τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και για την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.

Σε κάθε περίπτωση, είμαστε έτοιμοι να προσαρμόσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας εντός των ορίων της εντολής που μας έχει ανατεθεί, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα επανέλθει στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας και να διαφυλάξουμε την ομαλή λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.