Oświadczenie wstępne na konferencji prasowej

Mario Draghi, prezes EBC
Vítor Constâncio, wiceprezes EBC
Frankfurt nad Menem, 3 grudnia 2015

Szanowni Państwo, wspólnie z panem wiceprezesem mamy przyjemność powitać Państwa na naszej konferencji prasowej. Przedstawimy teraz wyniki dzisiejszego posiedzenia Rady Prezesów, na którym był także obecny wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis.

W ramach naszej regularnej analizy ekonomicznej i monetarnej przeprowadziliśmy dziś szczegółową ocenę siły i uporczywości czynników, które obecnie spowalniają powrót inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie, i ponownie zbadaliśmy stopień akomodacyjności polityki pieniężnej. W rezultacie, dążąc do osiągnięcia swojego celu w zakresie stabilności cen, Rada Prezesów podjęła następujące decyzje:

Po pierwsze, jeśli chodzi o  podstawowe stopy procentowe EBC, postanowiliśmy obniżyć oprocentowanie depozytu w banku centralnym na koniec dnia o 10 punktów bazowych, do poziomu -0,30%. Stopa procentowa podstawowych operacji refinansujących i stopa kredytu w banku centralnym pozostaną na niezmienionym poziomie, odpowiednio 0,05% i 0,30%.

Po drugie, w odniesieniu do niestandardowych środków polityki pieniężnej zdecydowaliśmy się przedłużyć program skupu aktywów. Obecnie przewiduje się, że zakupy aktywów na kwotę 60 mld euro miesięcznie w ramach tego programu będą prowadzone do końca marca 2017, a w razie potrzeby jeszcze dłużej – zaś w każdym razie tak długo, aż Rada Prezesów nie stwierdzi trwałego dostosowania ścieżki inflacji odpowiadającego celowi inflacyjnemu: poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie.

Po trzecie, podjęliśmy decyzję o  reinwestowaniu spłat kapitału papierów wartościowych nabytych w ramach tego programu, w miarę ich zapadania, tak długo, jak długo będzie to potrzebne. Przyczyni się to zarówno do zapewnienia korzystnych warunków płynnościowych, jak i odpowiedniego nastawienia polityki pieniężnej. Szczegóły techniczne zostaną podane w odpowiednim czasie.

Po czwarte, w ramach programu skupu papierów sektora publicznego do listy aktywów kwalifikowanych do regularnych zakupów prowadzonych przez odpowiednie banki centralne postanowiliśmy dodać denominowane w euro rynkowe instrumenty dłużne emitowane przez instytucje rządowe i samorządowe szczebla regionalnego i lokalnego ze strefy euro.

Po piąte, zdecydowaliśmy, że podstawowe operacje refinansujące (MRO) i 3-miesięczne dłuższe operacje refinansujące (LTRO) będą w dalszym ciągu prowadzone w trybie przetargu kwotowego z pełnym przydziałem, dopóki będzie to konieczne, a co najmniej do końca ostatniego okresu utrzymywania rezerwy obowiązkowej w 2017 roku.

Dzisiejsze decyzje podjęliśmy, by zapewnić powrót stopy inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2% i w ten sposób zakotwiczyć średniookresowe oczekiwania inflacyjne. Najnowsze projekcje makroekonomiczne uwzględniają korzystne zmiany na rynkach finansowych, jakie nastąpiły od naszego ostatniego posiedzenia monetarnego. Nadal wskazują jednak, że perspektywy inflacji są obciążone ryzykiem spadkowym, a jej dynamika jest nieco słabsza, niż wcześniej oczekiwano. W poprzednich rundach projekcje również były rewidowane w dół. Uporczywość niskiej inflacji jest odzwierciedleniem znacznych niewykorzystanych mocy produkcyjnych, które odbijają się na wewnętrznej presji cenowej, a także niekorzystnych dla wzrostu czynników pochodzących z otoczenia zewnętrznego.

Ogłoszone przez nas nowe środki zapewnią akomodacyjne warunki finansowe i jeszcze bardziej wzmocnią – i tak silne – łagodzące oddziaływanie środków wprowadzonych od czerwca 2014 roku, które wywarły już wyraźny pozytywny wpływ na warunki finansowania, akcję kredytową i gospodarkę realną. Dzisiejsze decyzje mają także zwiększyć tempo ożywienia gospodarczego w strefie euro i wzmocnić jej odporność na ostatnie szoki w gospodarce światowej. Rada Prezesów będzie uważnie monitorować perspektywy stabilności cen, a w razie potrzeby może i jest gotowa zareagować z użyciem wszystkich instrumentów, jakie ma do dyspozycji w ramach swojego mandatu, aby utrzymać odpowiednią akomodacyjność monetarną. W szczególności Rada przypomina, że może elastycznie dostosowywać skalę, strukturę i czas trwania programu skupu aktywów.

Przedstawię teraz bardziej szczegółowo naszą ocenę sytuacji, poczynając od analizy ekonomicznej. Realny PKB strefy euro, po wzroście w ujęciu kwartalnym o 0,4% w II kw. 2015, w III kw. zwiększył się o 0,3%, prawdopodobnie wskutek utrzymania się dodatniej kontrybucji spożycia przy bardziej umiarkowanych zmianach inwestycji i eksportu. Najnowsze wskaźniki ankietowe wskazują na dalszy wzrost realnego PKB w ostatnim kwartale br. Przewidujemy, że w następnym okresie ożywienie gospodarcze będzie nadal postępować. Przyjęte przez nas środki polityki pieniężnej i ich korzystny wpływ na sytuację finansową oraz wcześniejsze postępy konsolidacji fiskalnej i reform strukturalnych będą nadal podtrzymywać popyt wewnętrzny. Ponadto niskie ceny ropy naftowej powinny korzystnie wpływać na realne dochody do dyspozycji gospodarstw domowych i zyski przedsiębiorstw, a zatem – na spożycie prywatne i inwestycje. Dodatkowo w wyniku zastosowania środków na rzecz wspierania uchodźców w niektórych krajach strefy euro prawdopodobnie wzrosną wydatki publiczne. Jednocześnie jednak wzrost gospodarczy w strefie euro jest nadal hamowany przez słabe perspektywy wzrostu gospodarek wschodzących i umiarkowaną dynamikę handlu światowego, konieczne dostosowania bilansowe w różnych sektorach i wolne tempo reform strukturalnych.

Takie perspektywy są zasadniczo zgodne z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z grudnia 2015, według których roczny realny PKB ma w 2015 roku wzrosnąć o 1,5%, w 2016 roku o 1,7%, zaś w 2017 roku o 1,9%. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z września 2015 perspektywy wzrostu realnego PKB zasadniczo się nie zmieniły.

Czynniki ryzyka mogące wpłynąć na perspektywy wzrostu w strefie euro są związane zwłaszcza z podwyższoną niepewnością dotyczącą perspektyw gospodarki światowej oraz ogólnymi zagrożeniami geopolitycznymi. Czynniki te mogą szerzej odbić się na wzroście światowym i popycie zewnętrznym na eksport strefy euro oraz na zaufaniu.

Według szybkich szacunków Eurostatu roczna inflacja HICP w strefie euro w listopadzie 2015 wyniosła 0,1%, tyle samo co w październiku, lecz okazała się niższa niż oczekiwano. Wynikało to z nieco słabszego wzrostu cen usług i towarów przemysłowych, który został w dużej mierze zrównoważony przez zmniejszenie się ujemnej kontrybucji cen energii. Na podstawie dostępnych informacji i bieżących cen terminowych ropy oczekuje się, że na przełomie roku roczna inflacja HICP wzrośnie, głównie wskutek efektu bazy związanego ze spadkiem cen ropy pod koniec 2014 roku. Przewiduje się, że w latach 2016 i 2017 inflacja jeszcze wzrośnie, do czego przyczynią się nasze wcześniejsze – i ogłoszone dzisiaj – środki polityki pieniężnej, oczekiwane ożywienie gospodarcze i przekładanie się wcześniejszych spadków kursu euro. Rada Prezesów będzie uważnie obserwować kształtowanie się inflacji w nadchodzącym okresie.

Na podobną ścieżkę inflacji wskazują projekcje makroekonomiczne ekspertów Eurosystemu dla strefy euro z grudnia 2015, w których przewiduje się, że roczna inflacja HICP w 2015 roku wyniesie 0,1%, w 2016 roku 1,0%, zaś w 2017 roku 1,6%. W porównaniu z projekcjami makroekonomicznymi ekspertów EBC z września 2015 prognozy inflacji HICP zostały nieznacznie zrewidowane w dół.

W dziedzinie analizy monetarnej najnowsze dane potwierdzają stabilny wzrost szerokiego pieniądza (agregatu M3) – jego roczna dynamika wzrosła z 4,9% we wrześniu 2015 do 5,3% w październiku. Głównym czynnikiem tego wzrostu nadal są najbardziej płynne składowe M3 – roczna dynamika wąskiego agregatu M1 zwiększyła się z 11,7% we wrześniu do 11,8% w październiku.

Dynamika akcji kredytowej nadal była zgodna z trendem stopniowego ożywienia notowanym od początku 2014. Roczna dynamika kredytów dla przedsiębiorstw (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) wzrosła z 0,1% we wrześniu do 0,6% w październiku. Mimo tej poprawy akcja kredytowa dla przedsiębiorstw nadal odzwierciedla opóźnioną reakcję na zmiany cyklu koniunkturalnego, ryzyko kredytowe i trwające dostosowania bilansowe w sektorach finansowym i niefinansowym. Roczna dynamika kredytów dla gospodarstw domowych (skorygowana o sprzedaż i sekurytyzację) wzrosła z 1,1% we wrześniu 2015 do 1,2% w październiku. Ogólnie rzecz biorąc, środki polityki pieniężnej wprowadzone od czerwca 2014 wyraźnie przyczyniły się do poprawy warunków kredytowania przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz pobudzenia akcji kredytowej w całej strefie euro.

Podsumowując, zestawienie wyników analizy ekonomicznej z sygnałami płynącymi z analizy monetarnej potwierdziło, że aby zapewnić powrót stopy inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2%, należy zastosować dalsze bodźce monetarne.

Polityka pieniężna skupia się na utrzymaniu stabilności cen w średnim okresie, a jej akomodacyjne nastawienie wzmacnia aktywność gospodarczą. Jednak aby wprowadzone przez nas środki przyniosły maksymalne korzyści, konieczny jest zdecydowany wkład również ze strony innych obszarów polityki. Jako że w strefie euro nadal występuje wysokie bezrobocie strukturalne, a wzrost produktu potencjalnego jest niski, obecne cykliczne ożywienie powinno być wspierane przez skuteczną politykę strukturalną. Kluczowe znaczenie dla zwiększenia produktywnych inwestycji, zatrudnienia i wydajności mają działania na rzecz poprawy otoczenia biznesowego, w tym stworzenia odpowiedniej infrastruktury publicznej. Szybkie i skuteczne wdrożenie reform strukturalnych przy akomodacyjnym nastawieniu polityki pieniężnej pozwoli nie tylko osiągnąć wyższy i trwały wzrost gospodarczy w strefie euro, lecz także oczekiwać trwałego wzrostu dochodów i przyspieszyć korzystne skutki reform, dzięki czemu strefa euro ma się stać bardziej odporna na szoki globalne. Polityka fiskalna powinna wspierać ożywienie gospodarcze, a jednocześnie pozostawać zgodna z zasadami fiskalnymi Unii Europejskiej. Niezwykle ważna dla utrzymania zaufania do naszych ram fiskalnych jest pełna i konsekwentna realizacja paktu stabilności i wzrostu. Wszystkie kraje powinny przy tym dążyć do takiego kształtowania polityki fiskalnej, by bardziej sprzyjała ona wzrostowi gospodarczemu.

Teraz odpowiemy na Państwa pytania.

Dokładny tekst uzgodniony przez Radę Prezesów znajduje się w wersji angielskiej.