Εισαγωγική δήλωση στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου

Mario Draghi, Πρόεδρος της ΕΚΤ,
Vítor Constâncio, Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ,
Φρανκφούρτη, 3 Δεκεμβρίου 2015

Κυρίες και κύριοι, ο Αντιπρόεδρος και εγώ σας καλωσορίζουμε με μεγάλη χαρά στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Θα σας ενημερώσουμε τώρα για τα αποτελέσματα της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου, στην οποία συμμετείχε επίσης ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Dombrovskis.

Με βάση την οικονομική και νομισματική ανάλυση που διενεργούμε τακτικά, σήμερα αξιολογήσαμε διεξοδικά την ένταση και την επιμονή των παραγόντων που επιβραδύνουν επί του παρόντος την επάνοδο του πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα και επανεξετάσαμε τον βαθμό στον οποίο ασκείται η διευκολυντική νομισματική πολιτική. Ως αποτέλεσμα, το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε τις ακόλουθες αποφάσεις στο πλαίσιο της επιδίωξης του στόχου που έχει θέσει για τη σταθερότητα των τιμών:

Πρώτον, όσον αφορά τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ, αποφασίσαμε να μειώσουμε το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης στο -0,30%. Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα παραμείνουν αμετάβλητα στα σημερινά τους επίπεδα, δηλ. στο 0,05% και το 0,30% αντιστοίχως.

Δεύτερον, όσον αφορά τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, αποφασίσαμε την παράταση του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Οι μηνιαίες αγορές ύψους 60 δισεκ. ευρώ στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος προβλέπεται τώρα ότι θα διενεργούνται μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2017 ή αργότερα, εφόσον χρειαστεί, και πάντως έως ότου το Διοικητικό Συμβούλιο διαπιστώσει μια διαρκή προσαρμογή της πορείας του πληθωρισμού η οποία να είναι συμβατή με την επιδίωξή του να διατηρεί τους ρυθμούς πληθωρισμού κάτω αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα.

Τρίτον, αποφασίσαμε την επανεπένδυση των ποσών από την εξόφληση τίτλων που έχουν αποκτηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων κατά τη λήξη τους, για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο. Αυτό θα συμβάλει τόσο στην εξασφάλιση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας όσο και στην τήρηση της ενδεδειγμένης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Οι τεχνικές λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν σε εύθετο χρόνο.

Τέταρτον, στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς τίτλων του δημόσιου τομέα, αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε τα εμπορεύσιμα χρεόγραφα σε ευρώ που εκδίδονται από περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις στη ζώνη του ευρώ στον κατάλογο των περιουσιακών στοιχείων που κρίνονται αποδεκτά για τις τακτικές αγορές από τις αντίστοιχες εθνικές κεντρικές τράπεζες.

Πέμπτον, αποφασίσαμε να συνεχίσουμε να διενεργούμε τις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης και τις πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης διάρκειας τριών μηνών ως δημοπρασίες σταθερού επιτοκίου με πλήρη κατανομή για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται απαραίτητο, και τουλάχιστον μέχρι τη λήξη της τελευταίας περιόδου τήρησης ελάχιστων αποθεματικών του 2017.

Οι σημερινές αποφάσεις ελήφθησαν προκειμένου να διασφαλιστεί η επάνοδος των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2% και ως εκ τούτου να σταθεροποιηθούν οι μεσοπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό. Οι πιο πρόσφατες προβολές εμπειρογνωμόνων λαμβάνουν υπόψη τις ευνοϊκές εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές μετά την τελευταία μας συνεδρίαση για τη νομισματική πολιτική. Εξακολουθούν να υποδεικνύουν συνεχείς καθοδικούς κινδύνους για τις προοπτικές για τον πληθωρισμό και ελαφρώς ασθενέστερη δυναμική του πληθωρισμού από ό,τι αναμενόταν. Προηγήθηκαν αναθεωρήσεις προς τα κάτω των προηγούμενων προβολών. Η επιμονή των χαμηλών ρυθμών πληθωρισμού αντανακλά τον σημαντικό βαθμό υποαπασχόλησης των πόρων στην οικονομία που επηρεάζει αρνητικά τις εγχώριες πιέσεις στις τιμές καθώς και αντίξοους παράγοντες από το εξωτερικό περιβάλλον.

Τα νέα μέτρα μας θα εξασφαλίσουν διευκολυντικές χρηματοπιστωτικές συνθήκες και θα ενισχύσουν περαιτέρω την ουσιαστική επίδραση χαλάρωσης που έχουν επιφέρει τα μέτρα τα οποία έχουμε λάβει από τον Ιούνιο του 2014 και έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στις συνθήκες χρηματοδότησης, στις πιστώσεις και στην πραγματική οικονομία. Οι σημερινές αποφάσεις ενισχύουν επίσης τη δυναμική της οικονομικής ανάκαμψης στη ζώνη του ευρώ και αυξάνουν την ανθεκτικότητά της έναντι των πρόσφατων παγκόσμιων οικονομικών διαταραχών. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των προοπτικών για τη σταθερότητα των τιμών και, εφόσον χρειαστεί, έχει τη βούληση και την ικανότητα να αναλάβει δράση χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της αποστολής του, προκειμένου να διατηρήσει στον ενδεδειγμένο βαθμό τον διευκολυντικό χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής. Ειδικότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων παρέχει επαρκή ευελιξία και δυνατότητα προσαρμογής ως προς το μέγεθος, τη σύνθεση και τη διάρκειά του.

Επιτρέψτε μου τώρα να σας παρουσιάσω με περισσότερες λεπτομέρειες την αξιολόγησή μας, ξεκινώντας από την οικονομική ανάλυση. Το πραγματικό ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 0,3%, σε τριμηνιαία βάση, το γ' τρίμηνο του 2015, έπειτα από άνοδο κατά 0,4% το προηγούμενο τρίμηνο, πιθανότατα λόγω της συνεχιζόμενης θετικής συνεισφοράς της κατανάλωσης παράλληλα με τις πιο υποτονικές εξελίξεις στις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Οι πιο πρόσφατοι δείκτες ερευνών υποδεικνύουν συνεχιζόμενη αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές εξελίξεις, αναμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να υποβοηθηθεί περαιτέρω από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει και τον ευνοϊκό αντίκτυπό τους στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, καθώς και από την προηγούμενη πρόοδο της δημοσιονομικής προσαρμογής και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου αναμένεται να στηρίξουν το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την κερδοφορία των επιχειρήσεων και, κατ' επέκταση, την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις. Επιπροσθέτως, είναι πιθανόν οι δημόσιες δαπάνες να αυξηθούν σε ορισμένα μέρη της ζώνης του ευρώ, αντανακλώντας τη λήψη μέτρων στήριξης των προσφύγων. Ωστόσο, η οικονομική ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από τις υποτονικές προοπτικές για την ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές και τη μέτρια εξέλιξη του παγκόσμιου εμπορίου, από τις αναγκαίες προσαρμογές των ισολογισμών σε ορισμένους τομείς και τον υποτονικό ρυθμό υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Αυτές οι προοπτικές αντικατοπτρίζονται γενικά στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τη ζώνη του ευρώ του Δεκεμβρίου 2015, σύμφωνα με τις οποίες το ετήσιο πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,5% το 2015, 1,7% το 2016 και 1,9% το 2017. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου 2015, οι προοπτικές για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητες.

Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές για την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αφορούν ιδίως την αυξημένη αβεβαιότητα σχετικά με τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, καθώς και ευρύτερους γεωπολιτικούς κινδύνους. Οι κίνδυνοι αυτοί θα μπορούσαν δυνητικά να επηρεάσουν αρνητικά την παγκόσμια ανάπτυξη και την εξωτερική ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ, καθώς και την εμπιστοσύνη γενικότερα.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική εκτίμηση της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) της ζώνης του ευρώ ήταν 0,1% τον Νοέμβριο του 2015, παρέμεινε δηλαδή αμετάβλητος σε σχέση με τον Οκτώβριο, αλλά χαμηλότερος από ό,τι αναμενόταν. Αυτό αντανακλούσε τις κατά τι μικρότερες αυξήσεις των τιμών των υπηρεσιών και των βιομηχανικών αγαθών, οι οποίες αντισταθμίστηκαν κυρίως από τη λιγότερο αρνητική συνεισφορά των τιμών της ενέργειας. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες και τις ισχύουσες τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης επί του πετρελαίου, οι ετήσιοι ρυθμοί πληθωρισμού (βάσει του ΕνΔΤΚ) αναμένεται να αυξηθούν γύρω στην αλλαγή του έτους, κυρίως λόγω επιδράσεων της βάσης σύγκρισης που συνδέονται με την πτώση των τιμών του πετρελαίου στα τέλη του 2014. Στη διάρκεια του 2016 και του 2017 οι ρυθμοί πληθωρισμού προβλέπεται να επιταχυνθούν περαιτέρω, στηριζόμενοι από τα προηγούμενα μέτρα νομισματικής πολιτικής που λάβαμε – και τα οποία συμπληρώσαμε με τα μέτρα που ανακοινώσαμε σήμερα –, την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη και τη μετακύλιση των παλαιότερων μειώσεων της συναλλαγματικής ισοτιμίας του ευρώ. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των ρυθμών πληθωρισμού κατά την προσεχή περίοδο.

Η γενικότερη αυτή πορεία αντανακλάται επίσης στις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος για τη ζώνη του ευρώ του Δεκεμβρίου 2015, σύμφωνα με τις οποίες ο ετήσιος πληθωρισμός (βάσει του ΕνΔΤΚ) θα διαμορφωθεί σε 0,1% το 2015, 1,0% το 2016 και 1,6% το 2017. Σε σύγκριση με τις μακροοικονομικές προβολές των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ του Σεπτεμβρίου 2015, οι προοπτικές για τον πληθωρισμό (βάσει του ΕνΔΤΚ) έχουν αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα κάτω.

Όσον αφορά τη νομισματική ανάλυση, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν την ισχυρή αύξηση της ποσότητας χρήματος με την ευρεία έννοια (Μ3), καθώς ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του Μ3 επιταχύνθηκε σε 5,3% τον Οκτώβριο του 2015 από 4,9% τον Σεπτέμβριο. Η ετήσια αύξηση του Μ3 εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως από τις πιο ρευστές συνιστώσες του, καθώς το στενό νομισματικό μέγεθος Μ1 αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 11,8% τον Οκτώβριο, έναντι 11,7% τον Σεπτέμβριο.

Η δυναμική των δανείων συνέχισε την πορεία σταδιακής ανάκαμψης που παρατηρείται από την αρχή του 2014. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (διορθωμένος ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 0,6% τον Οκτώβριο, από 0,1% τον Σεπτέμβριο. Παρά τις βελτιώσεις αυτές, οι εξελίξεις στα δάνεια προς τις επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντανακλούν τη χρονική υστέρηση της εξέλιξης των δανείων σε σχέση με τον οικονομικό κύκλο, καθώς επίσης και τον πιστωτικό κίνδυνο και τη συνεχιζόμενη προσαρμογή των ισολογισμών του χρηματοπιστωτικού και του μη χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς τα νοικοκυριά (με διόρθωση ως προς τις πωλήσεις και τιτλοποιήσεις δανείων) επιταχύνθηκε σε 1,2% τον Οκτώβριο του 2015, έναντι 1,1% τον Σεπτέμβριο. Συνολικά, τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε θέσει σε εφαρμογή από τον Ιούνιο του 2014 έχουν σαφώς βελτιώσει τις συνθήκες δανεισμού τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά, καθώς και τις ροές χρηματοδότησης σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.

Συνοπτικά, η διασταύρωση του αποτελέσματος της οικονομικής ανάλυσης με τις ενδείξεις από τη νομισματική ανάλυση επιβεβαίωσε την ανάγκη να δοθεί περαιτέρω στήριξη στην πραγματική οικονομία από τη νομισματική πολιτική, ούτως ώστε να διασφαλιστεί η επάνοδος των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω αλλά πλησίον του 2%.

Η νομισματική πολιτική επικεντρώνεται στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών μεσοπρόθεσμα και η διευκολυντική της κατεύθυνση στηρίζει την οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, προκειμένου να αποκομισθούν πλήρως τα οφέλη από τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχουμε λάβει, είναι αναγκαία η αποφασιστική συμβολή και άλλων τομέων πολιτικής. Δεδομένου ότι η διαρθρωτική ανεργία εξακολουθεί να είναι υψηλή και ο ρυθμός αύξησης του δυνητικού προϊόντος στη ζώνη του ευρώ είναι χαμηλός, η εν εξελίξει κυκλική ανάκαμψη θα πρέπει να στηριχθεί από αποτελεσματικές διαρθρωτικές πολιτικές. Πιο συγκεκριμένα, η ανάληψη δράσεων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης επαρκών δημόσιων υποδομών, είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων, την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σε ένα περιβάλλον διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής, όχι μόνο θα οδηγήσει σε υψηλότερη διατηρήσιμη οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αλλά και θα αυξήσει τις προσδοκίες για μόνιμη άνοδο των εισοδημάτων και θα επισπεύσει τις ευεργετικές επιδράσεις των μεταρρυθμίσεων, καθιστώντας έτσι τη ζώνη του ευρώ πιο ανθεκτική σε παγκόσμιες διαταραχές. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να στηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη και ταυτόχρονα να συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πλήρης και συνεπής εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης αποτελεί ζωτικό παράγοντα που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στο δημοσιονομικό μας πλαίσιο. Ταυτόχρονα, όλες οι χώρες θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε η σύνθεση της δημοσιονομικής τους πολιτικής να είναι πιο ευνοϊκή για την ανάπτυξη.

Και τώρα είμαστε στη διάθεσή σας για ερωτήσεις.

Για την ακριβή διατύπωση η οποία έχει συμφωνηθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, συμβουλευθείτε την αγγλική έκδοση.