Γιατί η κλιματική αλλαγή είναι σημαντική για την ΕΚΤ;

7 Νοεμβρίου 2022

Η κλιματική αλλαγή είναι σημαντική για εμάς στην ΕΚΤ επειδή επηρεάζει:

• την οικονομία, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τον στόχο μας για διατήρηση της σταθερότητας των τιμών·
• τις τράπεζες που υπόκεινται στην εποπτεία μας προκειμένου να διασφαλίσουμε την ασφάλεια και την ευρωστία τους·
• την έκθεσή μας σε κινδύνους.

Η κλιματική αλλαγή ενέχει δύο είδη κινδύνων για την οικονομία μας: τους φυσικούς κινδύνους και τους κινδύνους μετάβασης.

Τι είναι οι φυσικοί κίνδυνοι;

Οι φυσικοί κίνδυνοι απορρέουν άμεσα από την κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα, όταν καταιγίδες ή πλημμύρες προκαλούν ζημιές σε σπίτια και δρόμους ή καταστρέφουν καλλιέργειες. Τα φαινόμενα αυτά εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα και σφοδρότητα τις τελευταίες δεκαετίες και επηρεάζουν όλο και περισσότερους τομείς της οικονομίας.

Επίσης, οι πιο μακροπρόθεσμες μεταβολές, όπως η μεταβαλλόμενη συχνότητα των βροχοπτώσεων και η αύξηση της θερμοκρασίας, μπορούν να διαταράξουν τις βιομηχανίες και τη γεωργία. Εάν δεν αναλάβουμε δράση για την επιβράδυνση αυτών των μεταβολών, οι επιπτώσεις τους ολοένα και θα επιδεινώνονται.

Τι είναι οι κίνδυνοι μετάβασης;

Η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι καίριας σημασίας προκειμένου να επιβραδυνθούν και να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για αυτόν τον λόγο η ΕΕ έχει δεσμευτεί να πετύχει μια οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050. Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα πρέπει να καταστήσουμε όλες τις οικονομικές μας δραστηριότητες πιο οικολογικές, μεταξύ άλλων το πώς παράγουμε αγαθά και υπηρεσίες, το πώς ταξιδεύουμε και το πώς τρεφόμαστε. Η μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία μπορεί να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες, όπως νέες θέσεις εργασίας και ένα πιο υγιές περιβάλλον.

Ωστόσο, αυτή η μετάβαση ενέχει και κινδύνους, ιδίως εάν οι πολιτικές για την ενθάρρυνση πιο βιώσιμων δραστηριοτήτων εφαρμοστούν υπερβολικά γρήγορα, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και οι πολίτες να μην έχουν αρκετό χρόνο για να προσαρμοστούν. Κάποιες επιχειρήσεις θα μπορούσαν να κλείσουν, κάποιοι να χάσουν τις δουλειές τους και η αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε να μειωθεί. Αυτά θα μπορούσαν να προκληθούν λόγω νέων κανονιστικών διατάξεων, αλλαγών στις προτιμήσεις των καταναλωτών καθώς και τεχνολογικών καινοτομιών που καθιστούν τα προϊόντα που δεν είναι φιλικά προς το περιβάλλον παρωχημένα. Οι κίνδυνοι αυτοί αποκαλούνται «κίνδυνοι μετάβασης».

Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τις τιμές;

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την οικονομία και, ως εκ τούτου, και τις τιμές. Η ξηρασία και οι δασικές πυρκαγιές μπορούν να καταστρέψουν τις σοδειές. Οι πλημμύρες και η χαμηλή στάθμη των υδάτων μπορούν να διαταράξουν τα συστήματα μεταφοράς και τις αλυσίδες εφοδιασμού, με πολύ μεγάλο κόστος για τις επιχειρήσεις. Τέτοια φαινόμενα μπορούν επίσης να έχουν δευτερογενείς επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, με αποτέλεσμα την εξάπλωση αστάθειας. Όλα αυτά μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές και, ως εκ τούτου, την ικανότητά μας να τις διατηρούμε σταθερές.

Οι πολιτικές που ενθαρρύνουν την ανάληψη πιο οικολογικών δραστηριοτήτων επηρεάζουν επίσης το κόστος των αγαθών. Οι επιδοτήσεις για επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια ή οι φόροι επί του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου μπορούν να έχουν αντίκτυπο στην οικονομία και τις τιμές.

Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τις τράπεζες που εποπτεύουμε;

Ένα από τα βασικά καθήκοντα μιας τράπεζας είναι να χορηγεί δάνεια στους πελάτες της, μεταξύ άλλων στις επιχειρήσεις. Εάν μια από αυτές τις επιχειρήσεις πληγεί από πλημμύρες, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα. Μπορεί να μην είναι σε θέση να αποπληρώσει τα δάνειά της —κάτι που θα είχε επίσης αρνητική επίδραση στην τράπεζα.

Για αυτόν τον λόγο πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι τράπεζες έχουν επίγνωση των κλιματικών κινδύνων στους οποίους είναι εκτεθειμένες, όπως η υψηλή έκθεση σε τομείς υψηλότερης εντάσεως άνθρακα ή πελάτες που βρίσκονται σε περιοχές που είναι πιθανότερο να επηρεαστούν από την κλιματική αλλαγή. Ζητούμε από τις τράπεζες να λαμβάνουν υπόψη αυτούς τους κινδύνους στην οικεία στρατηγική, διακυβέρνηση και διαχείριση κινδύνων.

Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή τον ισολογισμό μας;

Και εμείς θα πρέπει να μεριμνήσουμε για τη δική μας έκθεση σε κλιματικούς κινδύνους. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει τα στοιχεία ενεργητικού που διακρατούμε και τις εξασφαλίσεις που αποδεχόμαστε όταν χορηγούμε δάνεια σε τράπεζες. Πρέπει να διαχειριστούμε σωστά αυτούς τους κινδύνους και να τους μειώσουμε.

Δεν είμαστε ο βασικός παράγοντας για τη μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία. Οι κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια έχουν την πρωτοβουλία, ωστόσο έχουμε δεσμευτεί να συμβάλλουμε στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής στο πλαίσιο της εντολής μας.

Εφαρμόζουμε ένα σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση της κλιματικής αλλαγής στη νομισματική μας πολιτική και έχουμε καταστήσει την κλιματική αλλαγή βασική μας προτεραιότητα στο πλαίσιο του ρόλου μας ως εποπτικής αρχής. Βελτιώνουμε τα υποδείγματά μας, την ποιότητα των δεδομένων που χρησιμοποιούμε και τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τους δικούς μας κινδύνους.

Θέλουμε να προωθήσουμε ευρύτερες αλλαγές στη συμπεριφορά μας. Οι κανόνες μας μπορούν να ενθαρρύνουν τις τράπεζες να έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των κλιματικών κινδύνων που σχετίζονται με τα στοιχεία ενεργητικού που διακρατούν, να είναι πιο ανοιχτές ως προς αυτούς και να μας ενημερώνουν με συνέπεια. Εάν οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των κλιματικών κινδύνων και δείχνουν μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με τις επιπτώσεις τους, τότε όλοι μπορούν να τους λαμβάνουν ορθά υπόψη και να τους αποδίδουν το σωστό κόστος. Μοιραζόμαστε επίσης την εμπειρογνωμοσύνη μας και τα διδάγματα που αποκομίσαμε προκειμένου να ενθαρρύνουμε άλλους να συμβάλλουν και αυτοί στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.