Γιατί η ΕΚΤ γνωμοδοτεί για ενωσιακές και εθνικές νομοθετικές πράξεις;

Δεδομένης της αποστολής που μας έχει ανατεθεί και του υψηλού επιπέδου εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτουμε ως κεντρική τράπεζα για το ευρώ, οι νομοθέτες της ΕΕ ή των κρατών μελών είναι υποχρεωμένοι να ζητούν τη γνώμη μας όταν προτείνουν νέες νομοθετικές πράξεις που μπορεί να επηρεάσουν τα καθήκοντά μας.

Αυτή η υποχρέωση, η οποία ορίζεται στις ιδρυτικές Συνθήκες της ΕΕ, σημαίνει ότι αυτές οι νομοθετικές πράξεις εκδίδονται μόνο αφού η ΕΚΤ εκφέρει τη γνώμη της. Αυτή η γνώμη της ΕΚΤ εκδίδεται από το Διοικητικό Συμβούλιο.

Για παράδειγμα, θα εκδίδαμε γνώμη αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο της ΕΕ εργαζόταν σε μια νέα νομοθετική πράξη που θα μας αφορούσε και θα επηρέαζε το έργο μας, όπως η εποπτεία των ευρωπαϊκών τραπεζών ή η λειτουργία και η επίβλεψη των συστημάτων πληρωμών.

Μπορούμε επίσης με δική μας πρωτοβουλία να ξεκινήσουμε διαδικασία έκδοσης γνώμης αν θεωρούμε ότι μια νέα νομοθετική πράξη μπορεί να επηρεάσει τα καθήκοντά μας.

Παραδείγματα γνωμών της ΕΚΤ

Για παράδειγμα, έχουμε εκδώσει γνώμες για νομοθετικές πράξεις που θέτουν όρια στη χρήση μετρητών για σκοπούς νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και φοροδιαφυγής, στις οποίες γνωμοδοτούμε κατά πόσον αυτές οι νομοθετικές πράξεις θα επηρέαζαν την ιδιότητα των μετρητών ως νόμιμου χρήματος.

Έχουμε επίσης εκδώσει γνώμες για σχέδια κρατών μελών της ΕΕ να επιβάλουν νέα τέλη στα τραπεζικά κέρδη, το οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητα των τραπεζών να παρέχουν πίστωση σε επιχειρήσεις και πολίτες.

Η ΕΚΤ έχει εκδώσει γνώμες για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, μεταξύ άλλων όσον αφορά:

• την οικονομική διακυβέρνηση στο πλαίσιο της οικονομικής και νομισματικής ένωσης της Ευρώπης

• τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και τη διαχείριση κρίσεων για τις τράπεζες
• τους περιορισμούς που αφορούν τα μετρητά
• την επίβλεψη των συστημάτων πληρωμών
• την εκκαθάριση των παραγώγων μέσω κεντρικών αντισυμβαλλομένων
• τη διακυβέρνηση των εθνικών κεντρικών τραπεζών
• ζητήματα σχετικά με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο
• τα πιστωτικά μητρώα
• την αναδιάρθρωση των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών
• τους νέους φόρους επί των κερδών των τραπεζών

Η διαφάνεια είναι πολύ σημαντική για εμάς σε κάθε τι που κάνουμε. Δημοσιεύουμε τις γνώμες μας όσο το δυνατόν πιο γρήγορα μετά την έκδοσή τους στην πύλη EUR-LEX, και μερικές φορές και στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και/ή στον δικτυακό μας τόπο.

Οι γνώμες για προτεινόμενες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ είναι διαθέσιμες σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, ενώ οι γνώμες για προτεινόμενες εθνικές νομοθετικές πράξεις δημοσιεύονται στα αγγλικά και στην αντίστοιχη εθνική γλώσσα.

Ποιο είναι το νομικό πλαίσιο της ΕΚΤ και ποιες άλλες νομικές πράξεις μπορεί να εκδίδει;

Οι στόχοι και τα καθήκοντά μας καθορίζονται:

• στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (η «Συνθήκη»)
• στο Καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (το «Καταστατικό»).

Η Συνθήκη και το Καταστατικό μάς παρέχουν την κανονιστική εξουσία να εκδίδουμε διάφορες μορφές νομικών πράξεων εντός του πεδίου των αρμοδιοτήτων μας για να βελτιώνουμε την αποτελεσματικότητα του έργου μας. Ενισχύουν επίσης την ανεξαρτησία μας ως κεντρική τράπεζα.

Εκτός από τις γνώμες, μπορούμε επίσης να εκδίδουμε:

• κανονισμούς
• αποφάσεις
• συστάσεις

Αυτές οι νομικές πράξεις διαφέρουν από πολλές σημαντικές απόψεις. Ορισμένες πράξεις είναι «δεσμευτικές», δηλαδή ορίζουν κανόνες που απαιτούν συμμόρφωση. Άλλες είναι «μη δεσμευτικές» και παρέχουν συμβουλές ή αποσαφηνίζουν ένα συγκεκριμένο ζήτημα. Επιπλέον, ορισμένες πράξεις ασχολούνται με πολύ συγκεκριμένα ζητήματα ενώ άλλες είναι πιο γενικές ως προς το πεδίο εφαρμογής τους. Ορισμένες επίσης ισχύουν σε επιμέρους χώρες ενώ άλλες στη ζώνη του ευρώ ως σύνολο.